آیا شاه در غیاب مجلس حق عزل نخست‌وزیر را داشت؟
تاریخ انتشار: ۲۶ مرداد ۱۴۰۲ | کد خبر: ۳۸۴۸۶۲۸۷
عصر ایران؛ مهرداد خدیر- در بخش اول به این پرسش پاسخ دادیم که آیا راست است که مصدق پیشنهاد شراکت ۵۰-۵۰ با میانجی‌گری آمریکا را نپذیرفت و قرار شد در بخش دوم به این موضوع بپردازیم که آیا در غیاب مجلس وشورای ملی پادشاه حق عزل مستقیم نخست‌وزیر را نداشته است؟ اگر آری چرا مصدق تن نداد و چرا عزل قانونی را کودتا می‌خوانند؟
متمم قانون اساسی مشروطه در این باره که پادشاه در غیاب مجلس شورای ملی حق عزل نخست‌وزیر مورد اعتماد همان مجلس را دارد یا نه ساکت است.
بیشتر بخوانید:
اخباری که در وبسایت منتشر نمی‌شوند!
با این حال فرض را بر این می‌گذاریم که شاه در غیاب مجلس چنین حقی داشته و با این استناد فرمان عزل را صادر کرده است اما این نکات را باید یادآور شد:
۱. تاریخ فرمان عزل ۲۳ مرداد و در واقع ۲۲ مرداد ۱۳۳۲ است. حال آن که در ۲۲ یا ۲۳ مرداد هر چند رفراندوم انحلال مجلس هفدهم برگزار شده و رای آورده اما شاه هنوز امضا نکرده است. اعلام انحلال با امضای دکتر محمد مصدق هم ۲۵ مرداد در روزنامه باختر امروز صورت می‌پذیرد. پس در غیاب مجلس نبوده تا موجه باشد.
۲. نامه مخدوش است. چون مشخص است که اول امضا شده و بعد در آن متن نوشته‌اند. پس حق نخست‌وزیر بوده مطمئن شود فرمان از جانب خود شاه است یا نه. شاه اما رفته بود و روابط آنان هم سرد و عملا قطع بود و در نیمه شب امکان استعلام نبود. بنا بر این روز بعد باید پی‌گیری می کرد و نمی‌توانست به کاغذی در دست فرمانده گارد اعتماد کند. چه بسا او خود کودتا کرده و شاه را هم کنار نهاده بود و آن نوشته واقعی نمی بود. کما این که سند مستقلی در دست نیست و تنها نصیری عکسی دارد و آن را نشان می‌دهد.
۳. به فرض که بر اساس رفراندوم برداشت کرده حال که دیگر مجلسی در کار نیست می‌تواند عزل کند. همان رفراندوم اما تنها برای انحلال مجلس هفدهم نبود بلکه بخشی از پرسش از مردم ناظر به ادامه کار دولت تا تشکیل مجلس هجدهم بود. اگر کشور به استناد رفراندوم بلامجلس شده بود به استناد همان رفراندوم اما دولت باید استمرار می‌داشته است.
۴. اگر عزل نخست‌وزیر حق پادشاه است چرا فرمان را به وزیر دربار نداد که در همان روزها به ملاقات مصدق رفته بود؟ چرا فرمان عزل نخست‌وزیر را باید رییس گارد شاهنشاهی و شبانه ببرد؟ جز این است که در واقع فرمان عزل نبود و بهانه‌ای برای بازداشت مصدق با متنی بود که بعد از امضا گرفتن از شاه پر کرده بودند؟
۵. فرض می‌کنیم متن نامه انتصاب فضل‌الله زاهدی را خود شاه نوشته و مصدق را برکنار کرده و لازم بوده شبانه تسلیم شود. وقتی مصدق زیر بار نرفته صبح روز بعد چرا دیگری را با حکم تازه نفرستاده است؟ از ۲۳ مرداد تا ۲۸ مرداد ۵ روز فاصله است. تا ۲۵ مرداد هم دو روز. در این روز اطلاعیه انحلال مجلس ۱۷ با این شرح منتشر شد:
«بنا بر اراده ملت ایران که به وسیله مراجعه به آرای عمومی اظهار شده بدین وسیله انحلال دوره هفدهم مجلس شورای ملی اعلام می گردد. انتخابات دوره هجدهم مجلس شورای ملی پس از اصلاح قانون انتخابات و قانون تقسیمات کشوری به زودی انجام خواهد گرفت و بر طبق قانون اعلام خواهد شد. دکتر محمد مصدق.»
۶. از دو حال خارج نیست: یا شاه رفراندوم را قبول داشته یا نداشته. اگر داشته که مردم به ادامه کار دولت ملی تا تشکیل مجلس هجدهم هم رای داده بودند و اگر قبول نداشته چرا اعلام نکرده و از نمایندگان نخواسته تشکیل جلسه دهند و مصدق را عزل کنند؟ اگر رفراندوم را قبول نداشته چرا بعد از سقوط مصدق خود فرمان انحلال مجلس را امضا کرده؟ شاید گفته شود از اختیار خود استفاده کرده که بعد برای خود قایل شده بود. این کار را چرا زودتر انجام نداد؟ جز این است که زیر پای خود او هم عملا سست شده بود؟
۷. در تاریخ ۲۲ مرداد مصدق از شاه می خواهد نتیجه رفراندوم را امضا کند و شاه پاسخی نمی دهد. جز این که از یک طرف دوست داشته به توصیه کرومیت روزولت از فرصت غیبت مجلس استفاده و مصدق را عزل کند و از طرف دیگر نمی خواسته امضا کند چون مستلزم استمرار کار دولت هم بوده است؟
دقت کنیم که در متن پرسشی که به همه پرسی گذاشته شد هم انحلال مجلس هفدهم آمد و هم ادامه کار دولت.
۸. شاه در سالگرد ۲۸ مرداد در سال های بعد کنفرانس مطبوعاتی برگزار می کرد و نمی گفت از اختیاراتم استفاده کردم و برکنار کردم بلکه می گفت کشور را از دست کمونیست ها نجات دادم. البته او هیچ نقشی نداشت و دیگران صحنه را اداره کردند.
۹. وقتی پادشاه نخست وزیر را عزل می کند و کار را به دیگری می سپارد چرا باید خود از مملکت خارج شود و حتی سه روز بعد از کودتا برگردد؟ جز این است که بعد از کودتای نافرجام ۲۵ مرداد کار سلطنت خود را تمام شده می دانست و به ثریا اسفندیاری می گوید پول خرید مزرعه در آمریکا را هم ندارد. شاهی که نخست وزیری چون مصدق را برکنار می کند چرا باید به فکر خرید مزرعه در آمریکا باشد؟
۱۰. چرا خودمان را خسته کنیم! اصلا شاه نبود که مصدق را عزل نکرد. او تنها تحت فشار کرومیت روزولت یک کاغذ سفید امضا به کودتاچیان ۲۵ مرداد تحویل داد و متن برکناری مصدق را آنها نوشتند. پس اصلا شاه مصدق را عزل نکرد تا بر سر این بحث کنیم که قانونا حق داشت یا نه!
منبع: عصر ایران
کلیدواژه: مصدق شاه کودتای ۲۸ مرداد عزل نخست وزیر نخست وزیر غیاب مجلس انحلال مجلس مصدق را عزل فرمان عزل ۲۵ مرداد کار دولت
درخواست حذف خبر:
«خبربان» یک خبرخوان هوشمند و خودکار است و این خبر را به‌طور اتوماتیک از وبسایت www.asriran.com دریافت کرده‌است، لذا منبع این خبر، وبسایت «عصر ایران» بوده و سایت «خبربان» مسئولیتی در قبال محتوای آن ندارد. چنانچه درخواست حذف این خبر را دارید، کد ۳۸۴۸۶۲۸۷ را به همراه موضوع به شماره ۱۰۰۰۱۵۷۰ پیامک فرمایید. لطفاً در صورتی‌که در مورد این خبر، نظر یا سئوالی دارید، با منبع خبر (اینجا) ارتباط برقرار نمایید.
با استناد به ماده ۷۴ قانون تجارت الکترونیک مصوب ۱۳۸۲/۱۰/۱۷ مجلس شورای اسلامی و با عنایت به اینکه سایت «خبربان» مصداق بستر مبادلات الکترونیکی متنی، صوتی و تصویر است، مسئولیت نقض حقوق تصریح شده مولفان در قانون فوق از قبیل تکثیر، اجرا و توزیع و یا هر گونه محتوی خلاف قوانین کشور ایران بر عهده منبع خبر و کاربران است.
خبر بعدی:
نتانیاهو به دنبال به شکست کشاندن مذاکرات است
به گزارش خبرگزاری مهر به نقل از مرکز اطلاع رسانی فلسطین، یک رهبر حماس در گفتگو با العربی الجدید بیان کرد که نتانیاهو نخست وزیر رژیم صهیونیستی همچنان به دنبال به شکست کشاندن تلاش‌ها برای رسیدن به توافق آتش‌بس در غزه است.
این رهبر حماس تاکید کرد که مقاومت تنها توافقی را به امضا خواهد رساند که به طور واضح متضمن توقف هرگونه عملیات نظامی ارتش صهیونیستی در نوار غزه و خروج نیروهای اسرائیلی از این باریکه باشد.
وی گفت نتانیاهو اهمیتی به سرنوشت نظامیان اسیر اسرائیلی نمی‌دهد و آنها را به عنوان قربانیان جنگ قلمداد می‌کند تا از پرداخت هرگونه بهایی برای آزادی آنها طفره برود.
از سوی دیگر جنبش مقاومت اسلامی حماس اعلام کرد هیأتی از این جنبش روز شنبه در سایه تماس‌های اخیر با واسطه‌های مصری و قطری برای ادامه مذاکرات آتش‌بس راهی قاهره خواهد شد.
این جنبش بیان کرد: ما بر روحیه مثبتی که هنگام بررسی طرح پیشنهادی اخیر برای آتش‌بس در غزه نشان دادیم، تاکید می‌کنیم.
حماس همچنین تاکید کرد که ما و دیگر گروه‌های مقاومت فلسطین بر رسیدن به توافقی که به توقف جنگ، خروج نیروهای اشغالگر از غزه و بازگشت آوارگان به خانه‌های خود منتهی شود، مصمم هستیم.
در همین راستا، یک منبع مسئول در جنبش حماس در گفتگو با العربی الجدید اعلام کرد قاهره توانسته به شکل قابل قبول و رضایت‌بخشی در مورد طرح آتش‌بس در غزه دست یابد و آن را به حماس و رژیم صهیونیستی ارائه داده است.
منبع مذکور اشاره کرد که حماس موافقت اولیه خود را با این طرح اعلام کرده و خواستار ضمانت‌های واضح آمریکا در مورد آن شده است.
جنبش حماس اعلام کرد هیئت این جنبش در قاهره متشکل از خلیل الحیه، زاهر جبارین و محمد نصر اعضای دفتر سیاسی این جنبش خواهد بود.
از سوی دیگر، «ایهود اولمرت»، نخست وزیر اسبق رژیم صهیونیستی در سخنانی به شدت علیه نتانیاهو و جنگ غزه موضع گیری کرده است.
اولمرت در این ارتباط گفت: «ما از این جنگ پیروز خارج نخواهیم شد و باید خیابان‌ها را از تظاهرات کنندگان علیه نتانیاهو و همپیمانانش پر کنیم.»
ماه گذشته نیز نخست وزیر اسبق رژیم صهیونیستی خواستار توقف فوری جنگ در غزه و بازگرداندن اسرای اسرائیلی بازداشت شده در غزه شد و تاکید کرد که در این صورت دستاورد اسرائیل بسیار بیشتر از ادامه این جنگ خواهد بود.
وی تاکید کرد که نتانیاهو برای نجات اسرای اسرائیلی جنگ را ادامه نمی‌دهد، بلکه می‌خواهد خودش را نجات دهد.
اولمرت پیش از این نیز خواستار توقف جنگ غزه شده و تاکید کرده بود که این جنگ نمی‌تواند اهداف مشخص شده توسط بنیامین نتانیاهو نخست‌وزیر اسرائیل را محقق کند.
نخست وزیر اسبق اسرائیل در اظهارات پیشین خود رژیم صهیونیستی را در برابر یک دوراهی قرار داده و تاکید کرده بود که تل‌آویو یا با آتش بس و بازگرداندن اسرا از غزه از طریق انجام تبادل موافقت می‌کند یا باید بدون اینکه اهداف خود در ریشه کن کردن حماس و بازگرداندن اسرا را محقق کند، به جنگ خود در غزه ادامه بدهد.
کد خبر 6096062
تداوم بارندگیها در کشور / دمای هوا در بعضی مناطق کاهش مییابد